Cập nhật mới

Giai đoạn phục hồi sau khi mổ dây chằng chéo trước

Giai đoạn 1 (0 - 4 tuần):  Ngay sau mổ.

- Mục tiêu:

+ Giảm nề, giảm đau.

+ Phục hồi tầm vận động khớp gối mong đợi từ 0-900.

- Kỹ thuật:

+  Kiểm soát đau và sưng nề sau mổ bằng các biện pháp: lạnh trị liệu, nâng cao chi, băng ép, hạn chế vận động mạnh.

+ Vấn đề mang nẹp gối sau phẫu thuật: Nhiều trung tâm cho bệnh nhân sử dụng nẹp đùi - cẳng chân (nẹp Obber) thường quy sau phẫu thuật trong vài tuần (3-4 tuần). Tuần đầu mang nẹp liên tục ở tư thế duỗi gối tối đa. Tuần 2 - 4 mang nẹp liên tục, chỉ tháo ra khi tập vận động. Tuy nhiên vẫn còn nhiều tranh cãi về vấn đề này. Nhiều nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm chứng (RCT-Randomized controlled trial) với quy mô lớn trên thế giới cho thấy không có sự khác biệt nào về quá trình phục hồi của nhóm bệnh nhân có mang nẹp sau phẫu thuật so với bệnh nhân không mang nẹp.
dut day chang cheo


+  Bắt đầu phục hồi tầm vận động khớp gối: ưu tiên phục hồi duỗi gối.Tầm vận động khớp gối mong đợi trong 4 tuần đầu là 0 - 900.

. Tập mạnh cơ: co cơ tĩnh (co cơ không xảy ra cử động) đối với cơ tứ đầu đùi.

Tập nâng thẳng chi ở tư thế gối duỗi.

.  Tập đi với nạng và nẹp tiến dần đến bỏ nạng khi đi.

. Tập gấp khớp gối: tuần đầu không gấp, tuần 2 gấp tối đa 300, tuần 3 gấp  tối đa 600, tuần 4 gấptối đa 900.

- Điều kiện chuyển sang Gđ 2:

+ Kiểm soát tốt phù nề.

+ Kiểm soát cơ tứ đầu đùi tốt: làm được động tác nâng thẳng chân ở tư thế gối duỗi.

+ Dáng đi bình thường không cần sử dụng dụng cụ trợ giúp.

+ Tầm vận động khớp gối mong đợi đạt 0-900

Giai đoạn 2 (5 - 8 tuần): Các hoạt động PHCN sớm sau phẫu thuật.

-  Mục tiêu:

+ Phục hồi tối đa tầm vận động khớp gối và tập mạnh cơ.

+ Tầm vận động khớp mong đợi: sau 6 tuần gấp tối đa 1200, sau 8 tuần tầm vận động khớp đạt tối đa (1400).

+ Sức cơ tứ đầu đùi tăng.

- Kỹ thuật:

+ Tập với ghế tập khớp gối để làm tăng tầm vận động khớp gối và làm mạnh cơ tứ đầu đùi.

+  Áp dụng bài tập làm mạnh cơ tăng cường giai đoạn sớm:

. Tạ nhẹ.

. Kháng trở bằng tay.

. Xe đạp lực kế (nửa vòng).

. Quỳ một chân.

. Ngồi xổm.

- Điều kiện chuyển sang giai đoạn 3:

+ Tầm vận động khớp gối đạt tối đa (1400).

+  Có thể đi lên và đi xuống cầu thang bình thường.

Giai đoạn 3 (9 - 12 tuần): Các bài tập PHCN tăng cường.

- Mục tiêu:

+ Gia tăng sức mạnh cơ tứ đầu đùi gần bằng bên lành.

+ Thích ứng với các hoạt động sinh hoạt, thể thao.

- Kỹ thuật:

+  Tiếp tục gia tăng sức mạnh cơ đã đạt được ở giai đoạn 2.

. Kết hợp các bài tập làm mạnh cơ thông thường với các bài tập nâng cao.

. Đạp xe tại chỗ, bắt đầu có kháng lực nhẹ khi tầm độ khớp đã đạt tối đa. Tập thân trên.

. Chạy hoặc bơi dưới nước.

. Bước lên xuống với bục tăng từ 15- 20cm.

. Tăng cường các bài tập kiểm soát thần kinh cơ.

+ Tập thăng bằng mức khó hơn:

. thăng bằng 1 chân.

. Chạy chậm, đi bộ hoặc chạy chậm số 8 hoặc vòng tròn lớn.

. Nhảy bằng hai chân tại chỗ, nhảy qua bục 15- 20cm

- Điều kiện chuyển sang Gđ 4:

+  Hoàn thành tốt các bài tập co cơ đẳng trương (co cơ co xảy ra cử động).

+  Đạt được khoảng 70-80% sức mạnh cơ so với chân lành.

+  Kiểm soát gối tốt khi thực hiện các bài tập phục hồi thần kinh cơ.

Giai đoạn 4 (tháng thứ 4 – 6 sau phẫu thuật): Các bài tập chức năng tăng cường.

-  Mục tiêu: Chuẩn bị chơi thể thao trở lại. Chạy, đổi hướng nhanh khi chạy, nhảy… gần đạt tới mức bình thường.

- Kỹ thuật:

+ Tập chạy thẳng, tăng dần cường độ, tốc độ,

+  Khi đạt được 70-80% tốc độ trước khi bị chấn thương thì bắt đầu tập đổi hướng nhanh khi chạy.

+  Tập nhảy, bật tiếp đất bằng hai chân.

- Điều kiện chuyển sang Gđ 5:

+  Hoàn thành tốt chương trình làm mạnh cơ.

+  Tốc độ chạy đạt khoảng 85% so với trước chấn thương.

+  Nhảy và chuyển hướng nhanh khi chạy tốt.

Giai đoạn 5 (6-12 tháng hậu phẫu): Chơi thể thao trở lại.

-  Cần đánh giá tình trạng bệnh nhân cẩn thận:

+ Tình trạng đau, sưng nề sau tập. Kiểm soát thần kinh cơ chưa tốt khi hoạt động cường độ cao. Thiếu tự tin.

+  Cho bệnh nhân nhảy lò cò một chân (nhảy tại chỗ, nhảy xa, nhảy tính thời gian) để đánh giá chức năng khớp và sức mạnh chi.

- Điều kiện để chơi thể thao trở lại:

+  Không cảm thấy đau hoặc lỏng lẻo khớp gối.

+  Gối đạt tầm vận động tối đa.

+  Không có hiện tượng sưng nề.

+  Sức mạnh chân bệnh đạt tối thiểu 85% so với chân lành.

+  Có thời gian tập luyện tăng dần cường độ, tần suất và thời gian phù hợp với môn thể thao sẽ chơi trở lại.

+  BN cảm thấy sẵn sàng chơi thể thao trở lại

 
Copyright © 2014 Dây Chằng Chéo Trước. Designed by Oddthemes - Published By Luong Nhi